Ηθική της τεχνολογίας και τεχνητή νοημοσύνη

Η σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία είναι τόσο παλαιά όσο και η ίδια η ιστορία του ανθρώπου. Από τη στιγμή που ο Homo faber ύψωσε το πρώτο εργαλείο ως προέκταση του σώματός του, άρχισε να εγγράφεται μία νέα διάσταση της ύπαρξης: η τεχνολογική. Η τεχνολογία δεν υπήρξε ποτέ απλώς ένα ουδέτερο μέσο, ένα σύνολο τεχνικών λύσεων που εξυπηρετούν προϋπάρχοντες σκοπούς. Αντιθέτως, κάθε τεχνολογικό μόρφωμα μετασχηματίζει το ίδιο το πεδίο του νοήματος, επαναπροσδιορίζει το τι σημαίνει πράξη, γνώση, ευθύνη και, εν τέλει, ανθρωπινότητα. Στη σύγχρονη εποχή, όπου η τεχνητή νοημοσύνη καθίσταται όχι μόνο εργαλείο αλλά και συνομιλητής, η φιλοσοφική προβληματική περί της ηθικής της τεχνολογίας αποκτά κατεπείγουσα επικαιρότητα, δεδομένου ότι βλέπουμε την επιθυμία του ανθρώπου να δημιουργήσει κάτι κατ’ εικόνα του· αλλά και τον φόβο του απέναντι σε αυτό που δεν μπορεί πλέον να ελέγξει. Εδώ η ηθική δεν είναι παρά το όριο ανάμεσα στην δημιουργία και στην ύβρη. Στο πλαίσιο αυτό, ο ανά χείρας συλλογικός τόμος επιχειρεί να προσεγγίσει αυτήν ακριβώς την οριακή περιοχή. Οι συγγραφείς που συμμετέχουν προέρχονται από διαφορετικά πεδία και συνδιαλέγονται πάνω σε κοινά ερωτήματα: Ποια μορφή παίρνει η ευθύνη στον αλγοριθμικό κόσμο; Πώς ορίζεται η ηθική πράξη όταν η πρόθεση και η εκτέλεση διαμεσολαβούνται από μηχανισμούς μάθησης; Μπορούμε να μιλήσουμε για ηθικότητα ή ηθική στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης, ή η ηθική προϋποθέτει αναγκαστικά συνείδηση; Και, τέλος, ποια πολιτική και πολιτισμική μορφή δύναται να λάβει μια κοινωνία που συγκατοικεί με ευφυείς μηχανές;